share
1398/04/22
یازدهمین مصاحبه از مجموعه مصاحبه های طرح ملی نظام سازی قرآنی
مصاحبه با حجت الاسلام والمسلمین محمد عالم زاده نوری
استاد مدعو (مصاحبه شونده): حجت الاسلام و المسلمین محمد عالم زاده ی نوری
تاریخ انجام مصاحبه: 16 / 5 / 97

این مصاحبه با حضور حجت الاسلام و المسلمین محمد عالم زاده ی نوری در محل پژوهشکده‌ی فرهنگ و معارف قرآن صورت پذیرفت. در این مصاحبه حجج الاسلام و المسلمین آقایان یوسفی مقدم ، حسینی و مازنی به عنوان مصاحبه کننده حضور داشتند.
در ابتدای این مصاحبه حجت الاسلام یوسفی مقدم ریاست پژهشکده‌ی فرهنگ و معارف قرآن و دبیر علمی طرح نظام سازی قرآنی با بیان خلاصه ای از روند سپری شده این طرح بر ضرورت انجام آن تاکید کرده و نیازمندی کشور به این بحث را بیان داشتند.
حجت الاسلام یوسفی مقدم برای آغاز مصاحبه در خصوص تعریف و مفهوم نظام سازی سوال پرسیدند و در ادامه از امکانیت نظام یابی یا نظام سازی قرآنی از قرآن را سوال مطرح کردند.
حجت الاسلام و المسلمین عالم زاده نوری در پاسخ به سوالات مطرح شده گفت:این سیر ورود به بحث کاملا منطقی بوده و باید ابتدا از مبادی تصوری بحث کرده و سپس به مباحث تصدیقیه پرداخت. در خصوص تعریف نظام ، یک تعریف مشهوری وجود دارد که بنده هم آنرا با بیانی دیگر قبول دارم. نظام یعنی مجموعه ای عناصر و اجزایی که با همدیگر روابط مشخص و تعریف شده ای دارند. نظام دو مصداق دارد، یک مصداق علمی و یک مصداق عینی، یا به تعبیر دیگر نظام فکری نظری و نظام عملی اجرایی. در این توضیح مصداق اول باید گفت نظام علمی یک ساختار مفهومی است ک میان گزاره های دانشی پدید می آید و فهم مفاهیم آنرا آسان می‌کند.اگر گزاره ها پراکنده و آشفته باشد فهم مفاهیم آن سخت می شود. نظام مفاهیم ابتدا باید کشف شده و روابط آن مفاهیم را تبیین کرد. در مصداق دوم نظام، باید به نظام عینی و اجرایی برای پدید آوردن یک چیز در خارج پرداخت. باید طوری اجزا چیده شود که تحقق آن در خارج ممکن باشد. شاید برای تبیین این دو مصداق از نظام، نظام اندیشه ی اسلامی مثال برای مصداق اول و نظام جمهوری اسلامی مثال برای مصداق دوم باشد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه ی پاسخ به سوالات مصاحبه گفت: آنه مورد نظر و تاکید ما در بحث نظام سازی می باشد نظام عینی اجرایی است نه نظام معرفتی.
درمقام فهم دین درصدد کشف روشمند آموزه های دینی میشود آموزه های دینی را پراکنده فهمید و می شود آنرا منسجم فهمید.ما در سرفصل نگاری کتابها، روابط منطقی مفاهمی را به کلی و جزئی تقسیم میکنیم.مفاهیم یک علم را گردآوری کرده بعد روابط شمولی را اخذ کرده و درخت واره ی اصطلاحات آن علم را تدوین میکنیم.بسته های مفهومی کشف و روابط آنها با هم پیدا میشود.این تاریخ علم را تشکیل میدهد و کار یک فرد هم نیست.آنتولوژیف هستان شناسی انواع رابطه را تشخیص و تبیین میکند. برای مثال تضاد، کلی جزئی، کل و جزء و رابطه ی علی و معلولی یا رابطه ی تلازم از جمله ی روابطی است که میشود مورد بررسی قرار داد.14 نوع رابطه در مفاهیم شناسای شده که دیگر به شکل درخت نیست بلکه به شکل فلک کشیده میشود. مراحل معرفت شناسی سرفصل ها، اصلاح نامه و در نهایت هستان شناسی می باشد.برای شکل گیری نظریه، مفاهمی را باید دید، روابط را شناخت و نظریه را شکل داد.
حجت الاسلام عالم زاده نوری در ادامه افزود: تاریخ بحث نظام مند از 1350 بعد از مباحث مارکسیستها دانشمندان اسلامی فکر کردند و اندیشه اسلامی را با یک طرح کلان مطرح کردند.علامه طباطبائی، شهید بهشتی، شهید مطهری،رهبر معظم انقلاب ، شهید صدر و استاد محمد رضاحکیمی از جمله ی دانشمندانی بودند که با نگاه کلان به مباحث اسلامی نگریستند.اما بعد از انقلاب، این نوع نگاه به محاق رفت. در بحث نظام مند باید اجزای نظام دیده بشود، وزن کشی بشود و سپس نظام معرفتی پیدا میشود.در خصوص نظام اخلاقی قرآن ابتدا باید جایگاه نظام اخلاقی را در نظام کلان اسلامی تعریف بکنیم و بعد به خود نظام اخلاقی بپردازیم. نظام اخلاقی خودش یک خرده نظام است که باید ارتباطش با کلان نظام را مشخص کرد.
*در پایان لازم به توضیح است که متن کامل این گفتگو پس از پیاده سازی و ویراستاری در همین پایگاه منتشر خواهد شد.