موقعیت کنونی و مناسبات فردی و اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه بشری، ضرورت گفتگوی صریح‌تر و روشنتری در باره «عدالت» و «عدالت‌خواهی» ایجاب کرده است. ضرورت این گفتگو از دو زاویه قابل طرح است. یکی از آن جهت که دشمنی، مهاجم‌تر و زهرآگین از یأس و ناامیدی از تحقق عدالت و اجرای آن، طومار جسم و جان و فکر ملت‌ها و حکومت‌ها را در هم نپیچیده است، و دیگر از جهت اندیشه ساختن مدینه فاضله یا آرمان شهر، که در آن، شهروندان، فضیلت محور ارزش مدار و عدالت‌جو زندگی کنند و عدالت را به‌عنوان سرچشمه مهم نیازهای بشری، بزرگترین گمشده انسانی بدانند و جویای عدالت‌آوری باشند که شیرینی عدالت قرآنی را به مذاق انسانیت خواهد چشاند.
آنچه متفکران و مفسران قرآنی با نگاهی ژرف و عمیق و واقع‌بینانه برای تجلی و ظهور عدالت قرآنی در نظام مهدوی مطرح می‌سازند، قرار گرفتن کتاب الهی قرآن در کنار مفسر و مُبیّن و مجری آنست و بدین صورت است که عدالت قرآنی در نظام مهدوی تجلی و ظهور می‌یابد.

عدل، عدالت قرآنی، نظام عدال‌گستر مهدوی، حکومت واحد جهانی.

عدل یعنی قرار دادن هر چیز در سر جای خودش را عدل گویند (وضع الشییء فی موضعه) و عادل کسی است که بتواند هر چیزی را به حقیقت سر جای خود قرار بدهد
تا امکان سیر و سفر و حرکت به سمت کمال الهی محقق شود. این رشد و حرکت باید متناسب و مطابق با فرمان و حکم خداوند تبارک و تعالی و رسول خدا (ص) و ائمه اطهار و عقل متکی به وحی باشد. خداوند عادل و عدل‌آفرین است و اسم عدل، اسم الله است و این خالق عدل با آگاهی کامل از نیازهای مادی و معنوی، خلقت، رشد و تعالی را در نهایت عدل قرار داده و کوچکترین ذره‌ای از ظلم در ساحت مقدس و افعال زیبایش راه ندارد. خداوند برای استمرار عدالت، رهبرانی عادل و با کفایت مبعوث و آیات وحیانی خود را به‌عنوان برنامه عدالت بر آنها نازل نموده است.

امام علی (ع) قرآن را آینه تمام عیار عدالت معرفی فرموده (قرآن، معدن ایمان و چشمه سار آن، چشمه‌های علم و دریاهای آن، باغ‌های عدل و آبگیرهای آن است).(1)
قرآن کریم از اول (بسم لله الرّحمن الرّحیم) تا آخرین کلمه سوره قرآن، پیکان هدایت را به سوی عدالت چرخانیده و بیش از صدها آیه در این رابطه بیان فرموده که 207 آیه صریح و روشن و کامل (عدالت قرآنی نظام مهدوی) و تجلی ظهورش را با کمک و قرینه بیش از (6207) روایت به تصویر کشیده است.(2) قرآن کریم؛ عدالت را مناسب‌ترین زمینه رشد و کمال انسان و بهترین راهی که انسان‌ها را به مقصد می‌رساند می‌داند و بر این نکته که انسان در محیط بدون عدالت، امکان حرکت و اجازه رشد و ترقی پیدا نخواهد کرد تأکید می‌کند.
- قرآن کریم برنامه عدالت خواهی و عدالت‌ورزی و تحقق آن در جامعه بشری را توسط انبیاء دانسته‌ و هدفمندی بعثت انبیاء را تحقق عدالت می‌‌داند.
«لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب والمیزان لیقوم الناس بالقسط.» (3)
همانا ما پیامبران خود را با ادله و معجزات برای مردم فرستادیم و برایشان کتاب و میزان و عدل نازل کردیم تا بین مردم عدالت را بپا دارند.
- عدالت، هدف و مقصود و اجرای آن برنامه انبیاء و اولیاست، پیامبران وظیفه داشتند برابر کتاب و میزان؛ مردم را به دادگری فرا خوانند و ادامه دهنده راه آنها انبیاء، ائمه معصومین (علیهم السلام) و در زمان کنونی ولی عصر امام زمان (عج) می‌باشد که وظیفه دارند جامعه بشری را به دادگری و عدالت دعوت نموده و ظلم و ستم و ناروائی را در هم شکسته و از بین ببرند.
- عدالتی را که قرآن معرفی می‌کند از نظر دامنه و گستره؛ عمیق، ژرف و بی‌همتاست و حوزه وسیعی را شامل می‌شود. این عدالت محدود به صحنه حیات اجتماعی انسان‌ها و روابط آنها با دیگران نیست بلکه شامل: روابط انسان با خدا و روابط انسان با دیگران و روابط انسان با خود و روابط انسان با جهان هستی، می‌شود. که البته قیام و تحقق چنین عدالت فراگیری فقط در نظام عدل‌گستر مهدوی (ع) خواهد بود «بالعدل قامت السّموات والارضون»(4)

در قرآن کریم آمده است «لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذکر ان الارض یرثها عبادی الصالحون.» به راستی ما در کتاب زبور و تمام کتب آسمانی نوشتیم که زمین را بندگان صالح من ارث خواهند برد.(5)
امام باقر (ع) در این ارتباط فرموده‌اند: «وجدنا فی‌کتاب علی (ع) [ان الارض لله یورثها من یشاء عباده والعاقبة للمتقین]»(6) در کتاب امام علی (ع) در ذیل آیه زمین از آن خداوند است و به هر کس از بندگان صالحش بخواهد آن را به میراث می‌دهد و سرانجام نیک، از آن پرهیزکاران است، آمده است که حضرت فرموده: «من و اهل بیتم همان کسانی هستیم که خداوند زمین را به ما ارث می‌دهد.»
آیات قرآنی مبین ساختار نظام عدل‌گستر مهدوی (ع) می‌باشد، نظامی که عدالت و قسط به صورت پررنگ و گسترده در آن پدیدار می‌گردد و مساوات، مواسات، ایثار، انسانیت، دوستی و محبت در نظام مهدوی آنچنان ریشه‌دار و استوار تجلی می‌نماید که گویا مردم در این نظام اعضای یک خانواده هستند که احتیاجات خود را از جیب و کیسه یکدیگر بدون مانعی برداشت می‌کنند.
در نظام عدل‌گستر مهدوی، انسان هیچگاه رها شده نیست، بلکه در دایره ایمان و بندگی خدا، زندگی ارزشمندتری به او عطا شده است که حیات طیبه نام دارد. (بندگی) هدف و ارزش بزرگی است که رشد و تعالی انسان را در پی دارد. در این حیات و نظام (بنده) در راه پیدا کردن آنچه معبود از همه بیشتر دوست دارد تلاش می‌ورزد وهر چیزی را در جایی قرار می‌دهد که خداوند دوست دارد و عدالت قرآنی در نظام مهدوی بر همین اساس رخ می‌نماید و ظهور و تجلی خود را نشان می‌دهد.
حضرت امام صادق (ع) در پاسخ به سؤال یکی از اصفحاب در ارتباط با آیه «ان الله یامر بالعدل و الاحسان»(7) فرموده‌اند: خداوند برای بندگان دستوری جز اجرای عدالت و احسان ندارد و مهدی ما آنگاه که ظهور نماید ، جهان را از هرگونه ظلم و ستم پاک می‌کند و میزان و عدل را در میان مردم بنیان می‌نهد و هیچکس به دیگری ستم نخواهد کرد.(8)
راستی تصویر و ترسیم چنین جامعه‌ای توسط قرآن کریم و اهل بیت عصمت و طهارت (ع) چقدر دلپذیر و دلنشین است زمانی که امواج این واقعه بزرگ در جام زرّین خورشید ریخته شود و رایحه عشق و صفا و معنویت از کران تا کران آبادی‌ها و شهرها را فرا گیرد و طلعت دولت عدل‌گستر مهدوی با زمزمه شورانگیز لااله اله الله و محمد رسول الله و علی ولی الله بر سراسر جهان طلوع نماید.

قرآن کریم تصاویری از شکوفایی عصر طلائی حاکمیت عدالت قرآنی به رهبری امام زمان (عج) را ترسیم و تصویر کرده که قلوب پاک همه منتظران را به‌وجد می‌آورد، به چند نمونه از این تصاویر اشاره می‌کنیم تا تجلی عدالت قرآنی در نظام مهدوی (ع) بیش از پیش برای شما خوانندگان محترم روشن شود.

«اعلموا ان الله یحیی الارض بعد موتها قد بینا لکم الآیات لعلکم تعقلون.»(9)
بدانید همانا خداوند زمین را پس از مرگش زنده می‌کند به راستی آیات خداوند را برای شما بیان کردیم تا فکر کنید.
امام باقر (ع) در این ارتباط فرموده‌اند: «یحیها الله عزّوجلّ بالقائم (ع) بعد موتها»(10)
خداوند عزّ و جلّ به وسیله قائم آل محمد (ع) زمین را پس از مردنش زنده می‌کند.

در قرآن کریم آمده «الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصّلوة……»(11) امام باقر (ع) در این ارتباط فرموده‌اند: این آیه بیانگر حکومت مهدی (عج) است. خدا او و یاران او را به شرق و غرب زمین مسلط می‌گرداند و دین خدا را آشکار می‌سازد، و به وسیله او و یارانش بدعت‌ها رامی‌میراند، همچنانکه بی‌خردان، حق را ‌میرانده بودند. تا آنجا که از ستم اثری دیده نمی‌شود، آنان مردم را به نیکی‌ امر کرده، از بدی‌ها باز می‌دارند و برای خداست سرانجام امور.(12)

در روایت اهل بیت عصمت و طهارت آمده است: «مؤمن در زمان قائم که در مشرق زندگی می‌کند برادر خود را در مغرب می‌بیند و همچنین کسی که در مغرب زندگی می‌کند برادر خود را که در شرق است مشاهده می‌کند.(13)

امام صادق (ع) فرموده‌اند: هنگامی که قائم قیام کند حکومت را براساس عدالت قرار می‌دهد و ظلم و جور در دوران او برچیده می‌شود، جاده‌ها در پرتو وجودش امن و امان می‌گردد. زمین برکاتش را خارج می‌سازد و هر حقی به صاحبش می‌رسد و در میان مردم همانند داود (ع) و محمد (ص) داوری کند، در این هنگام زمین گنج‌های خود را آشکار می‌سازد و برکات خود را ظاهر می‌کند و فقیر برای کمک یافت نشود.(14) اللهم انا نرغب الیک فی دولة کریمه.